کاربرد فرآیند تحلیل شبکه‏ای (ANP) در برنامه‏ریزی شهری و منطقه‏ای

روش‏های ارزیابی چند معیاره کاربرد وسیعی در همه علوم از جمله در شهرسازی پیدا کرده‏اند. از بین این روش‏ها، فرایند تحلیل سلسله‏مراتبی (AHP) یکی از روش‏هایی است که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از محدودیت‏های جدی AHP این است که وابستگی‏های متقابل بین عناصر تصمیم، یعنی معیارها، زیرمعیارها و گزینه‏ها را درنظر نمی‏گیرد و ارتباط بین عناصر تصمیم را سلسله‏مراتبی و یکطرفه فرض می‏کند. روش فرایند تحلیل شبکه‏ای (ANP) ارتباطات پیچیده بین و میان عناصر تصمیم را از طریق جایگزینی ساختار سلسله‏مراتبی با ساختار شبکه‏ای درنظر می‏گیرد. به همین دلیل در سال‏های اخیر استفاده از ANP به جای AHP در اغلب زمینه‏ها افزایش پیدا کرده است. در این مقاله فرایند تحلیل شبکه‏ای ANP و کاربرد آن در شهرسازی با بکارگیری آن در تعیین سایت مطلوب برای احداث شهرک‏های صنعتی در یک منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می‏دهد که فرایند تحلیل شبکه‏ای، ضمن حفظ کلیه قابلیت‏های AHP از جمله سادگی، انعطاف‏پذیری، به‏کارگیری معیارهای کمی وکیفی به‏طور همزمان، قابلیت بررسی سازگاری در قضاوت‏ها، و امکان رتبه‏بندی نهایی گزینه‏ها، می‏تواند بر محدودیت‏های جدی آن، از جمله درنظر نگرفتن وابستگی‏های متقابل بین عناصر تصمیم و فرض اینکه ارتباط بین عناصر تصمیم، سلسله‏مراتبی و یکطرفه است، فایق آمده و چارچوب مناسبی را برای تحلیل مسایل شهری فراهم آورد.